algemeen
Onlangs hebben 20 collectief leden van Art-S-Cool een digitale workshop bijgewoond over de pedagogische leer van Biesta, toegelicht door Janeke Wienk (hoofd minor liberal Arts, ArtEZ ). Naast Janeke waren ook aanwezig Coby Wisse (Cultuurcoach, cultuurschakel) en Franziska Bröhl (Student, onderzoeker).
Aanleiding voor deze workshop is de onderzoeksvraag naar de artistieke visie van Art-S-Cool en de formulering van haar DNA. In het kort gezegd, Wat maakt een kunstles van Art-S-Cool bijzonder? en Wat vinden we belangrijk aan onze lessen?
In 10 jaar tijd is Art-S-Cool uitgegroeid tot een Collectief van 40 kunstenaars en vormgevers, die de kunstlessen verzorgen. In de hoofden en harten van de collectief-leden weten we de wat de unieke karakter is van de kunstlessen, echter wat deze visie is hebben we nooit goed opgeschreven. Daarmee gaan we nu aan de slag!
De workshop met Janeke Wienk is een van de stappen die we maken om deze artistieke visie vorm te geven. Janeke loodste ons in vogelvlucht door het gedachtegoed van Gert Biesta. Biesta koppelt kunst aan de pedagogische dimensies in onderwijs, opleiding en vorming. Er wordt gesproken over de existentiële dimensie van kunst in het onderwijs. "Kwalificatie, socialisatie en subjectificatie zijn overkoepelende begrippen die de onderwijstaken omschrijven. Kunst wordt met subjectificatie geassocieerd. Het gaat niet zo zeer om het ‘wat’ er geleerd wordt binnen het onderwijs, maar meer over het ‘hoe’. Wat uiteindelijk met deze kennis gedaan wordt. Wat wil de leerling uiteindelijk doen met zijn vaardigheden", vatte Franziska samen.
Deze theorie werd vervolgens in de praktijk toegepast in de workshop door een opdracht met portretten te doen. De collectief-leden kozen zelf portretten die hen aansprak, en voegde tekst toe aan dit beeld, zodat het portret als het ware sprak. "Tijdens de uitvoering van de opdracht is iedereen in aanraking gekomen met de existentiële dimensie van kunst. Iedere deelnemer is op zijn manier zichtbaar geworden door het portret te laten spreken", aldus Franziska.
Na de portretten-opdracht werden gedachten uitgewisseld over het gedachtegoed van Gert Biesta en hoe Art-S-Cool kunstonderwijs ziet. Eén van de collectief-leden, Leontien Apekrom, omschreef de workshop als "Wat Art-S-Cool collectief-leden leveren zijn op maat activiteiten, ervaringen. Door te maken, te doen, te onderzoeken, te verwonderen, met ruimte voor de eigenheid van het kind, het kind te zien en te horen, zonder het onderliggende doel te hebben een al te afgebakend gewenst eindresultaat op te leveren.Als het goed is, is de ervaring het eindresultaat. Daar bedoel ik mee dat je, als er een tastbaar resultaat is (het kunstwerk) aan het eind van een activiteit, dat je daar de ervaring, het onderzoek, de verwondering en de eigenheid terugziet. Wat de collectief-leden onderscheidt van groepsleerkrachten in het basisonderwijs en freelance-docenten van andere aanbieders in Den Haag is verder dat de collectief-leden niet werken met een vaste onderwijsmethode. Onderweg nemen ze mee wat werkt voor het kunstonderwijs dat zij geven, die inspiratie kan uit een methode komen, maar komt vooral uit de kunst en het kunstenaarschap zelf.
Kunst, en daarmee kunstonderwijs, is veranderlijk, fluïde. Kun je het eigenlijk vangen in een methode die lang mee kan gaan en die aansluit op de hedendaagse tijd? Ik denk van niet. Een methode kan handvatten bieden. Maar uiteindelijk moet het geen na te leven waarheid zijn voor het geven van goed kunstonderwijs".
